ဆာဗာ ဆိုတာဘာလဲ ဘာလုပ္တာလဲ ဆိုတာေလ့လာရေအာင္

Server အေၾကာင္းေျပာရေအာင္

ဆာဗာ၊ ဆာဗာနဲ႔ ေျပာေနလိုက္ၾကတာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္ဝင္စားၾကမွာ အမွန္ပါပဲ။ ဥပမာ ဝဘ္ဆိုဒ္ တစ္ခု ဝင္လို႔ မရတဲ့အခါ လူတစ္ေယာက္ သြားေမးေတာ့ “အဲဒါဆာဗာေဒါင္းေနတယ္ကြာ”လို႔ေျဖတယ္ေလ။ နားမလည္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ဆာဗာ ေဒါင္းတယ္ဆုိတာ နားထဲကို ကန္႔လန္႔လိုက္ဝင္ပါတယ္။ ကဲ တည့္ၾကရေအာင္။ အင္တာနက္ အသံုးျပဳတဲ့ လူတိုင္း နားလည္ေအာင္ အလြယ္ကူဆံုး နည္းနဲ႔ ရွင္းျပပါမယ္။ 

အဲဒီ ဆုိဒ္တစ္ခု ဖြင့္မရ ဆာဗာ ေဒါင္းတယ္ဆုိတာ Web Server ကိုေျပာတာပါ။ Server မွာေတာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲေသး တယ္ေလ။ ကဲ စၾကရေအာင္။ 

"Server အဓိပၸါယ္" 

ကြန္ျပဴတာကြန္ရက္မ်ားအား ခ်ိတ္ဆက္၍ သတင္းအခ်က္အလက္ ေပး ပို႔ေပးျခင္း၊ သိမ္းဆည္းထားေပးျခင္း တို႔ ျပဳလုပ္ေပးသူကို Server လို႔ ေခၚပါတယ္။ အလြယ္ကူဆံုး ေျပာျပပါမယ္။ ခုေန ရံုးအၾကီးစား တစ္ခုကိုသြားရင္ သူ႔မွာ စာရြက္စာတန္းေတြ ထိမ္းထား တဲ့ ေနရာတစ္ခုေတာ့ ရွိမွာပဲေလ။ ဂုိေထာင္တစ္ခုနဲ႔ကို သီးသန္႔ေတာင္ ထားၾကပါတယ္။ ေဆးရံုေတြမွာဆုိ ပုိအေရးၾကီးပါတယ္။ အခန္းၾကီး တစ္ခုထဲမွာ။ ဘယ္ေန႔က ဘယ္လူနာ၊ ဘယ္ေန႔က ဘယ္ေဆးတိုက္၊ ဘယ္သူဆင္း၊ ဘယ္သူေသ၊ ဘယ္သူတက္၊ ေဆးရံုအသံုးစရိတ္ ဘယ္ေလာက္၊ ဝန္ထမ္းအင္အား ဘယ္ေလာက္ အစရွိသျဖင့္ အခ်က္အလက္အားလံုးကို ဂုိေဒါင္ တစ္ခုထဲမွာသိမ္းထားပါမယ္။ လုိအပ္တဲ့အခါက် ဂိုေထာင္ထဲမွာ ဖိုင္စာရင္းအတိအက်ကို ထုတ္ယူလို႔ရေအာင္ စနစ္တက် ေသေသသပ္သပ္ ထည့္ထားပါတယ္။ 

ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြအားလံုးကို ကြန္ျပဴတာတစ္ခုထဲမွာပဲ ထည့္ျပီး ယင္းကြန္ျပဴတာကေန လိုသလို ထုတ္သံုးမယ္။ ေနာက္ထပ္ကြန္ျပဴ တာ တစ္ခုစီ ေရာက္ေအာင္လည္း ရံုးတြင္ network နဲ႔ ပုိ႔ေပးႏိုင္မယ္ဆုိရင္ ယင္းကြန္ျပဴတာက Server အေနနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနပါျပီ။ ဒီေတာ့ သူ႔ကို Database Server လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းမွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ 

"Server မွာ OS လိုအပ္ျခင္း

သာမန္ ဂိုေဒါင္တစ္လံုးမွာေတာင္ Store keeper ဆိုျပီး သီးသန႔္ခန္႔ရ တယ္ေလ။ ဒီေတာ့ Server တန္းဝင္ဖို႔အတြက္ Server လုပ္မယ့္ ကြန္ျပဴတာမွာ Server Operating System ကို ထည့္ထားရပါတယ္။ အခ်ိဳ ႔က်ေတာ့ ဂိုေထာင္ဝန္ထမ္းမထားခ်င္ဘူး။ အခ်က္အလက္ ကလည္း နည္းေတာ့ အဆင္ေျပသလိုထားတယ္။ ဟုတ္ကဲ့။ ကြန္ျပဴတာ မွာလည္း ကိုယ္ ေထာက္ပံ့၊ မွ်ေဝ၊ သိမ္းဆည္းေပးရမယ့္ အခ်က္အလက္က သိပ္မမ်ားဘူးဆုိျပီး အခ်ိဳ ႔မ်ားကလည္း Server Operating System မသံုးပါဘူး။ 

သံုးတယ္ဆုိရင္ ေရြးစရာက အမ်ားၾကီးပဲ။ Linux Server OS သံုးမလား၊ Windows လား၊ Mac လား အစရွိသျဖင့္ ေပါ့။ Server OS ဆုိလို႔ ဘာမ်ားလည္းလို႔ အေတြးနက္မသြားပါနဲ႔။ သူက ဂုိေထာင္တစ္ခုလို တာဝန္ထမ္းေပးမယ့္ ကြန္ျပဴတာကို အေကာင္းဆံုး ဝန္ေဆာင္မွု ေပးမယ့္ OS ပါ။ ေတာ္ရံု OS ကမလုပ္ႏိုင္တာေတြ လုပ္ေပးမွာေလ။ 

"Server အမ်ိဳးအစားမ်ား"

Web Server ဝဘ္ဆိုဒ္၊ ေဒတာ အခ်က္အလက္ မ်ား အား သိမ္းဆည္းေပး၊ ေစခိုင္းမွု (command လက္ခံေပး) ျပန္လည္ အေၾကာင္းၾကားေပးဖို႔ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ ဥပမာ က်ေနာ္က ဝဘ္ဆိုဒ္ တစ္ခု ေထာင္လိုက္မယ္။ ေထာင္တယ္ဆုိလို႔ ႏို႔ဆီဗူးေထာင္သလို ေထာင္လိုက္တာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ဆုိဒ္တစ္ခု ပရိုဂရမ္နဲ႔ဆြဲျပီး အင္တာနက္ေပၚ လြင့္ပါမယ္။ ဒီလိုလြင့္ဖို႔အတြက္ ယင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ဘယ္မွာ သိမ္းမလည္းက ရွိလာမယ္။ ဥပမာ ခုေန စာဖတ္သူတို႔ Facebook ေပၚမွာ ပံုေတြ တင္ၾကတယ္။ အဲ့ပံုေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲ။ Facebook က အကိုေတြ၊အမေတြကပဲ အလွဆံုးပံုေတြေရြးလို႔ ဝိုင္ၾကည့္ေနၾကမယ္လို႔ ထင္လို႔လား။ 

အမွန္တာ့ ယင္းပုိ႔သမွ်ပံုေတြကို Server (ဂိုေဒါင္)ထဲ ထည့္ပါတယ္။ အခ်က္ အလက္သိမ္းဆည္းျပီး Hard Disk အၾကီးစားလိုပါပဲ။ Google ဆုိရင္ ကမၻာ့အၾကီးဆံုး Data Center ေတာင္ ပိုင္ပါတယ္။ Web Server အေနနဲ႔ Website ရဲ ႔ အခ်က္အလက္မ်ားကို သိမ္းဆည္းေပး၊ Command လက္ခံေပး၊ ျပန္လည္ အေၾကာင္းၾကားေပး အစရွိသျဖင့္ အလုပ္လုပ္ ပါတယ္။ Web Server အေၾကာင္းေနာက္မွ သက္သက္ရွင္းပါမယ္။ 

Application Server – Software app မ်ားအား အလုပ္လုပ္ရန္ ဝန္ေဆာင္မွုေပးေသာ Server

Catalog Server – network ေပါင္းမ်ားစြာမွာ အခ်က္လက္မ်ားကို အလြယ္တကူ ဆီးကူးေစရန္ central search point အျဖစ္ ဝန္ေဆာင္မွုေပးေသာ Server

Communication Server - တယ္လီဖုန္း တို႔ကဲ့သုိ႔ ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳေသာ Server

Database server - ကြန္ျပဴတာ ပရိုဂရမ္ႏွင့္ ကြန္ျပဴတာမ်ားအား သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား သိမ္းဆည္းေပးသည့္ Server 

Fax server – Fax ဝန္ေဆာင္မွု ေပးေသာ Server

File server - ဖိုင္မ်ားအား အေပးအယူ၊ အကူးအေျပာင္း ျပဳလုပ္ေပးေသာ Server

Game server - ဗီဒိယိုဂိမ္းပရိုဂရမ္ႏွင့္ User မ်ားအား ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ Server

Home Server - အိမ္မ်ားအတြက္ Server

Name Server - ဝဘ္ဆိုဒ္ လိပ္စာ DNS မ်ားအား သိမ္းဆည္းဝန္ေဆာင္ မွုေပးသည့္ Server

Print Server (Printer ဝန္ေဆာင္မွုအတြက္ ဆာဗာ)၊ Proxy Server (မတူညီေသာ server မ်ားခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ရန္ ၾကားခံ ဆက္သြယ္ေပးေသာ Server, Sound server (ေရဒီယိုတို႔ကဲ့သု႔ိ multimedia broadcasting, streaming မ်ားအတြက္ အလုပ္လုပ္ေသာ ဆာဗာ)၊ Stand-alone Server, Computer Server အစရွိသျဖင့္ အမိ်ဳးမ်ိဳး ထပ္ကြဲပါတယ္။ အခ်ိဳ ႔ က်ေတာ့ လည္း Server တစ္ခုခ်င္းစီမခြဲပဲ သံုးေလးမ်ိဳးကို Server တစ္လံုးတည္းနဲ႔ လုပ္လို႔ရေအာင္ ဖန္တီး ေပးပါတယ္။ ေနာက္မွ Server တစ္ခုခ်င္းစီ အေၾကာင္း အေသးစိတ္ ရွင္းျပပါ့မယ္။ 

"Server မွာ ဘာေတြ ပါလဲ" 

Server မွာ ပရိုဂရမ္အေနနဲ႔ Server OS ပါရမယ္လို႔ ေျပာျပီးသြားျပီ။ (မပါလည္း ကိစၥမရွိဘူးေနာ္)။ Hardware ပစၥည္း အေနနဲ႔ ကေတာ့ Memory (အခ်က္အလက္ သိမ္းဆည္းထားမယ့္ ပစၥည္း) လိုအပ္ပါတယ္။ Google တို႔လို ကုမၼဏီၾကီး ကေတာ့ Data Center ဟဲဗီး သံုးျပီး သူ႔ ကို Run ဖို႔အတြက္ သီးသန္႔ Data Center Server OS ေတာင္ သက္သက္သံုးရ ပါတယ္။ ေအးေအာင္လည္း အျမဲ လုပ္ေပးရပါတယ္။ ဒါမွ Server မေဒါင္းမွာေလ။ တစ္မိနစ္ေဒါင္းရင္ Google ဆံုးရွံုးမယ့္ ေငြက ကန္ေဒၚလာ သန္းေထာင္နဲ႔ခ်ီမွာပါ။ သူ႔ကိုမွီေနတဲ့ ကုမၼဏီ ေတြ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟုတ္ကဲ့ ဒီေတာ့ Server မွာ အခ်က္အလက္ သိမ္းဆည္း ေပးမည့္ ဟာ့ဒ္ဝဲ၊ Server အလုပ္လုပ္ရန္ စီမံခန္႔ခြဲေပးမည့္ software တို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ 

"Server တို႔ ဘယ္လို အလုပ္လုပ္လဲ" 

သာမန္ကြန္ျပဴတာပဲေလ။ Mail server ဆုိပါစို႔။ က်ေနာ္က Gmail စာတစ္ေစာင္ေရးလို႔ ပို႔လိုက္ျပီး mail server ထဲ ေရာက္ျပီး အဲ့ေမးလ္ကို စစ္ေပး။ ဘယ္ကိုယ္ပို႔ရမယ္ဆုိတာ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ၾကည့္ျပီး ပို႔ရမယ့္ လိပ္စာ၊ ေနရာ၊ ႏိုင္ငံ၊ အင္တာနက္လိုင္းကို စီးကူး ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးက တစ္မိနစ္အတြင္းမွာ ျဖစ္သြားတာေနာ္။ အင္တာနက္ လိုင္းျမန္ ရင္ စကၠန္႔နဲ႔ေတာင္ ျဖစ္တယ္။ Game server ဆိုရင္လည္း ဘယ္သူေတြ Log in ဝင္ထားလဲ။ ဘယ္သူေတြ ဘာလုပ္ေနလဲ။ သူကေတာ့ ဘာ အခ်က္အလက္ေတြ ပုိ႔လိုက္ပါျပီ။ ဟုိဘက္ကို ဘာအခ်က္ အလက္ ျပန္ပို႔ေပးရမယ္ အစရွိသျဖင့္ ေတာ္ေတာ္အလုပ္ရွုပ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ ႔ Data စီးဆင္းမွုကလည္း အေတာ္လည္း ျမန္ဆန္ပါတယ္။

Facebook ဆုိရင္ေတာ့ Web server ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က Log in ဝင္ရင္ ဘယ္သူက ဘယ္ IP နဲ႔ ဝင္လာပါတယ္။ ဘယ္ folder ကိုပို႔ေပးရမယ္။ ဘာေတြ ျပန္ပို႔ေပးရမယ္။ အစရွိသျဖင့္ အလုပ္ရွုပ္ပါတယ္။ ဝဘ္ဆုိဒ္တစ္ခုအေနနဲ႔ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ၾကည့္ျပီးရင္ ေဒါင္းတယ္ ဆုိတာ Server ကိုယ္ရတဲ့ memory နဲ႔ဆုိင္ပါတယ္။ IP ဘယ္ေလာက္ပဲ ဝင္သံုးလို႔ရမယ္လို႔ ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။ user မ်ားရဲ ႔ဝင္ေရာက္ၾကည့္ရွု အသံုးျပဳမွု အေရအတြက္ တစ္ခု ေရာက္လို႔ Memory ေက်ာ္သြားရင္ server အလုပ္လုပ္မွု ရပ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မိမိ ဝဘ္ဆိုဒ္မွာ အခ်က္အလက္ေတြ တင္တာ သတ္မွတ္ခ်က္ထက္ ေက်ာ္လြန္သြား ရင္လည္း ေဒါင္းပါတယ္။ အခ်က္လက္ ဘယ္ေလာက္ပဲ ထည့္ဖို႔ Server မွာ memory space ဘယ္ေလာက္ဝယ္ထားတယ္ ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့။ 

Domain Name Server ဆုိရင္လည္း ဘယ္ဝဘ္ဆုိဒ္ လိပ္စာ ဘယ္ IP ကေတာ့ register လုပ္လိုက္ပါျပီ။ ငါဒီ IP နဲ႔ လိပ္စာကို အျခားလူေပးလို႔ မရေတာ့ဘူး အစရွိသျဖင့္ DNS က အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ ခုေန www.facebook.com နဲ႔ ဆုိဒ္တစ္ခု ရလားလို႔ register လုပ္ၾကည့္ေလ။ ယင္း နာမည္ကို DNS မွာ register လုပ္ထားျပီးျပီမို႔ ေနာက္လူေတြ လုပ္ယူလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါက ရွင္းရရင္ အမ်ားၾကီးရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္မွ ရွင္းပါ့မယ္။ 

Server ကို သာမန္ကြန္ျပဴတာနဲ႔ မလုပ္ရျခင္းက အေၾကာင္း ၂ ခ်က္ရွိ ပါတယ္။ တစ္ခုက ၂၄ နာရီအလုပ္လုပ္ရန္ သာမန္ ကြန္ျပဴတာက မသင့္ေတာ္ျခင္းနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေျမာက္မ်ားစြာကို လံုျခံဳစြာ သိမ္းဆည္းမေပးႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ Server ဆုိျပီး သီးသန္႔စက္ၾကီးေတြ၊ OS ေတြနဲ႔ run ရပါတယ္။ 

"နိဂံုးခ်ဳပ္"

ဒီေလာက္ဆုိရင္ Server ဆုိတာ ဘာကိုေခၚတယ္။ ဘယ္လိုကြဲတယ္။ ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္တယ္ဆုိတာကို အၾကမ္းဖ်င္း သိျပီလို႔ ယံုၾကည္ ပါတယ္။ ေနာက္မွပဲ လုိအပ္ရင္ အခ်က္တစ္ခုခ်င္းစီကုိ အေသးစိတ္ ရွင္းျပသြားပါမယ္။ 

-

ေအာင္ခမ္း (TSJ team)

ကိုလတ္(ကြ်ဲဆင္း)